Jak zorganizować międzynarodowy transport zwłok z zagranicy do Polski?
Międzynarodowy transport zmarłych to sprawa, która może dotyczyć każdego z nas. Zwłaszcza, że Polska jest członkiem Unii Europejskiej i wielu naszych krewnych mieszka na stałe w Irlandii lub krajach skandynawskich. W związku z tym warto zapoznać się z zasadami, z jakimi wiąże się międzynarodowy przewóz zwłok. Niniejszy artykuł to podsumowanie najważniejszych informacji.
Przewóz zwłok z zagranicy w znaczeniu prawnym
Aby należycie przeprowadzić usługę transportu zwłok z zagranicy do kraju – lub też na terenie całej polski – trzeba o sprawie poinformować właściwy powiatowy lub graniczny inspektorat sanitarny. Do obowiązków instytucji należy wydawanie niezbędnych pozwoleń oraz zaświadczeń. Istotne jest również zaangażowanie konsulatu zagranicznego. Otóż konsul również wydaje swoje zaświadczenie, po uprzednim przedstawieniu pozwolenia stwierdzającego, iż zwłoki i szczątki mogą być sprowadzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Bez tej dokumentacji międzynarodowy transport zwłok nie będzie możliwy.
Istotne jest także to, że tego rodzaju sytuacja wymaga powiadomienia podobnych służb po stronie punktu docelowego (jeśli przenosimy zwłoki na przykład z Warszawy do Mediolanu), jak i państwa, przez którego terytorium ów transport zwłok ma się dokonać. W związku z tym tego typu potrzeby powinny być realizowane przez firmy wyspecjalizowane w dziedzinie transportu zwłok. One wiedzą, jak szybko i sprawnie wykonać procedury na podstawie obowiązującego prawa. Wiedzą, jak wypełnić dokumentację i dopełnić wszelkich formalności, żeby tym samym odciążyć rodzinę zmarłego.
Kto może wnioskować o międzynarodowy transport zmarłych?
Firmy zajmujące się transportem zwłok mogą korzystać z drogi lotniczej, co jest obecnie najczęściej wybieraną opcją. Ale istnieje również możliwość korzystania z pociągów lub statków. Wszystko tak naprawdę sprowadza się do danej sytuacji oraz oczekiwań klienta. A kto jest uprawniony do starania się o międzynarodowy transport zwłok? Według prawa może to być małżonek/małżonka osoby zmarłej oraz krewny zstępny, czyli potomek w linii prostej (dziecko, wnuk, prawnuk). Prawo określa również taką możliwość dla krewnych wstępnych – przodków w linii prostej, czyli rodziców, dziadków i pradziadków. Jeśli chodzi o pozostałych krewnych, uprawnieni do składania wniosków są krewni boczni do czwartego stopnia pokrewieństwa oraz powinowaci w linii prostej do pierwszego stopnia. Osoba niespokrewniona zaś, czyli np. dowolny przyjaciel zmarłego, może ubiegać się o stosowne pozwolenia, jeśli robi to dobrowolnie.
Kwestia okoliczności śmierci
Trzeba również bezwzględnie pamiętać o tym, że okoliczności śmierci danej osoby nie są bez znaczenia. Sprowadzenie zwłok lub szczątków może nastąpić dopiero po upływie minimum dwóch lat od daty zgonu, jeśli przyczyniła się do niego choroba zakaźna. Chodzi głównie o cholerę, dżumę, gorączkę pierwotną, nosaciznę, wąglik, żółtą gorączką i inne typy wirusowych gorączek krwotocznych, jak i dur wysypkowy, bez pominięcia pozostałych riketsjoz.
Jeśli zaś przyczyny zgonu nie są jasne lub stosowna dokumentacja uległa zaginięciu albo zniszczeniu, trzeba postarać się o dokument urzędowy stwierdzający wykluczenie choroby zakaźnej jako przyczyny zgonu.
Przewóz zmarłych z USA i Kanady
Transport osoby zmarłej za oceanem wygląda odrobinę inaczej, niż to się dzieje wewnątrz Unii Europejskiej. Otóż w celu uzyskania zezwolenia w konsulacie Rzeczypospolitej (Waszyngton DC) należy złożyć akt zgonu osoby, której transport zwłok dotyczy, jak i zezwolenie polskich władz na sprowadzenie ciała/szczątków/prochów. Istotna jest również zgoda na pochowanie ciała na cmentarzu w Polsce.
Ponadto międzynarodowy transport zwłok zza oceanu wymaga zaświadczenia od lokalnych władz, które bezapelacyjnie stwierdzają, że w okolicy i czasie śmierci zmarłego nie panował stan epidemiologiczny związany z groźną chorobą zakaźną. Pamiętać musimy o tym, że USA to kraj federalny, a więc przepisy prawa mogą się różnić ze względu na terytorium administracyjne. Autonomia daje poszczególnym stanom możliwości tworzenia własnego prawa, tak więc trzeba to wziąć pod uwagę podczas planowania przedsięwzięcia.
Naturalnie, firmy oferujące międzynarodowy transport zwłok są w pełni obeznane z tymi restrykcjami. Doświadczenie powinno więc mieć kluczowe znaczenie przy wyborze partnera do tego rodzaju usług. Brak praktycznego obeznania z niuansami formalnymi może doprowadzić do nieprzyjemnych sytuacji lub opóźnień pogrzebu.
Ile kosztuje międzynarodowy transport zwłok?
Jest wiele czynników, które wpływają na cenę takiej usługi. Odległość, rzecz jasna, ale i postać, w jakiej są szczątki. Urna z prochami jest łatwiejsza do przewiezienia drogą lotniczą niż trumna. Może się też okazać, że w danym przypadku znacznie łatwiej będzie zorganizować przewóz zwłok drogą lądową. Może to mieć znaczenie choćby wtedy, gdy zarówno początek podróży, jak i jej koniec znajdują się w znacznej odległości od lotniska. Każda sprawa traktowana jest indywidualnie i jej wycena wymaga odpowiednich konsultacji.